SPSS’te Değişken Tanımlama: Adım Adım Kılavuz ve Pratik Örnekler
- Nominal Analiz
- 4 Ağu
- 1 dakikada okunur
SPSS’te Değişkenler Nasıl Tanımlanır?
SPSS’te veriler, Variable View sekmesinde sütunlara (değişkenlere) göre düzenlenir. Her sütun bir değişkeni temsil eder ve doğru tanımlama, veri analizi için kritik öneme sahiptir.

Adım Adım Değişken Tanımlama Süreci
Variable View sekmesine geçin.
Boş bir satıra tıklayarak yeni bir değişken ekleyin.
Name: Değişkene kısa ve anlamlı bir isim verin (örn. yaş, cinsiyet, gelir).
Type: Değişkenin türünü seçin (Numeric, String, Date, vb.).
Width: Maksimum karakter/sayı uzunluğunu belirleyin.
Decimals: Ondalık basamak sayısını ayarlayın (sadece Numeric için).
Label: Değişken hakkında detaylı açıklama girin (örn. “Katılımcının yıllık geliri”).
Values: Kategorik değişkenler için etiketleri ve karşılık gelen sayısal kodları tanımlayın.
Örnek: Cinsiyet: 1=Erkek, 2=Kadın
Örnek: Eğitim durumu: 1=İlkokul, 2=Ortaokul, 3=Lise, 4=Üniversite
Measure: Değişkenin ölçüm düzeyini belirleyin (Scale, Ordinal, Nominal).
Pratik Örnek: Anket Verisi İçin Değişken Tanımlama
Aşağıda bir anket veri seti için örnek değişken tanımlamaları yer almaktadır:
Name | Type | Width | Decimals | Label | Values | Measure |
yaş | Numeric | 3 | 0 | Katılımcının yaşı | - | Scale |
cinsiyet | Numeric | 1 | 0 | Cinsiyet | 1=Erkek, 2=Kadın | Nominal |
egitim_drm | Numeric | 1 | 0 | Eğitim Durumu | 1=İlkokul, 2=Ortaokul, ... | Ordinal |
gelir | Numeric | 6 | 0 | Aylık Gelir (TL) | - | Scale |
Ek Bilgi: SPSS’te Veri Girişi
Değişkenleri tanımladıktan sonra, Data View sekmesine geçerek anket verilerinizi ilgili sütunlara uygun şekilde girebilirsiniz.Kategorik değişkenler için SPSS arayüzünde “Values” sütununu kullanarak kodlamalarınızı mutlaka yapmalısınız.

Dikkat Edilmesi Gerekenler
Numeric tipte tanımlanan kategorik değişkenlerde mutlaka Values kısmında kategori kodları girilmelidir.
Metinsel veriler için String türü seçilmelidir.
Ölçüm düzeyleri (Measure) analiz türü seçiminde çok önemlidir; doğru seçildiğinden emin olun.
SPSS’te değişken tanımlama adımlarını doğru uygulamak, analiz sürecinde hata oranını düşürür ve veri setinizin daha kolay yönetilmesini sağlar. Kategorik değişkenler için sayısal kodlama yapmak ve açıklayıcı etiketler eklemek, veri analizini daha pratik ve anlaşılır kılar.
Yorumlar