Ekolojik geçerlik , bir araştırma bulgusunun gerçek hayata ne kadar genellenebilir olduğunu  gösteren bir ölçüttür. Deneysel sonuçların günlük yaşam koşullarına, ortamlara ve durumlara uygulanabilirliğini belirler. Bu nedenle ekolojik geçerlik, dış geçerliğin  bir alt türüdür. Bir testin yüksek ekolojik geçerliği  varsa, sonuçlar laboratuvar dışındaki ortamlarda da geçerlidir. Düşük ekolojik geçerlik  ise, elde edilen sonuçların yalnızca yapay deneysel koşullar için geçerli o

Dış Geçerlik Nedir? Dış geçerlik , bir araştırma bulgusunun farklı kişi gruplarına, ortamlara, zamanlara veya ölçme koşullarına  genellenebilirlik düzeyini ifade eder. Yani, laboratuvar ortamında elde edilen sonuçlar, gerçek yaşam koşullarına ne kadar aktarılabilir? Bilimsel araştırmanın temel amacı, genellenebilir bilgi üretmektir . Eğer bir çalışmanın dış geçerliği düşükse, elde edilen sonuçlar yalnızca belirli bir örneklem veya ortamla sınırlı kalır. Nitel araştırmalarda d

İç Geçerlik Nedir? İç geçerlik , bir araştırmada kurulan neden–sonuç ilişkisinin, başka değişkenlerle açıklanamadan güvenle ortaya konulabilme derecesidir. Başka bir deyişle, bir deneyde gözlenen etki gerçekten uygulanan işlemden mi kaynaklanıyor, yoksa araya giren başka bir etken mi sonucu etkiliyor sorusunun yanıtıdır. 📘 Örnek: Bir araştırmada “kahve içmenin hafızayı güçlendirdiği” hipotezi test ediliyor. Sabah oturumundaki katılımcılar kahve (deney grubu), akşam oturumund

Bir araştırmada neden–sonuç ilişkisini test ederken , geçerlik iki temel boyutta değerlendirilir: iç geçerlik  ve dış geçerlik . İç geçerlik , elde edilen neden–sonuç ilişkisinin gerçekten güvenilir olup olmadığını; yani sonuçların başka değişkenlerden etkilenip etkilenmediğini gösterir. Dış geçerlik  ise elde edilen bulguların farklı örneklemler, koşullar ve ortamlara genellenebilirlik düzeyini  ifade eder. Araştırmanın geçerliği, büyük ölçüde deneysel tasarımın gücüne bağlı

Güvenirlik  ve geçerlik , bir araştırmanın kalitesini değerlendirmek için kullanılan iki temel ölçüttür. Bir ölçüm aracı ne kadar tutarlı  sonuçlar veriyorsa o kadar güvenilirdir , ne kadar doğru  ölçüm yapıyorsa o kadar geçerlidir . Bu kavramlar özellikle nicel araştırmalarda , veri toplama yönteminin doğruluğunu ve ölçüm sonuçlarının güvenilirliğini sağlamak açısından büyük önem taşır. 🔹 Güvenirlik ve Geçerlik Arasındaki Fark Özellik Güvenirlik Geçerlik Ne anlatır? Aynı ko

Operasyonelleştirme , soyut kavramların ölçülebilir göstergelere dönüştürülmesi sürecidir. Bazı kavramlar (örneğin boy, yaş) doğrudan ölçülebilirken, bazıları (örneğin kaygı, maneviyat, yaratıcılık) dolaylı yollarla ölçülebilir. Bu sürecin amacı, gözlenemeyen psikolojik veya sosyal olguları sayısal veriye dönüştürmektir. 📘 Örnek: “ Sosyal kaygı ” doğrudan gözlenemez; ancak aşağıdaki ölçütlerle operasyonelleştirilebilir: Sosyal kaygı ölçeğinde alınan puanlar, Kalabalık ortaml