top of page

Yaş, Boy, Kilo ve Gelir İçeren 75 Kişilik Bireysel Veri Seti ile SPSS’te Uygulamalı Yayılım ve Merkezi Eğilim Analizleri & Yorumlaması

Bu çalışma, yaş, boy, kilo ve gelir değişkenlerinden oluşan 75 kişilik bir örneklem üzerinden nicel verilerin özetlenmesi ve analiz edilmesini amaçlamaktadır. Okuyucular, bu veri setiyle SPSS gibi istatistik yazılımlarında merkezi eğilim (ortalama, medyan, mod) ve yayılım (standart sapma, varyans, çeyrekler, min-max) ölçülerinin nasıl hesaplanacağını ve yorumlanacağını uygulamalı olarak öğrenebilirler.


Çalışma, temel istatistik analizlerin anlaşılması ve pratikte uygulanması için kapsamlı bir örnek sunmaktadır.


Kullanılan veri seti aşağıdaki görseldeki gibidir.

Yaş, Boy, Kilo ve Gelir İçeren 75 Kişilik Bireysel Veri Seti

Veri setini incelemek ve indirmek için aşağıdaki bağlantıyı kullanabilirsiniz.



SPSS’te Merkezi Eğilim ve Yayılım Ölçülerinin Analizi – Kılavuz

1. Veri Setini Aç ve Tanımla

  • SPSS’i aç.

  • Variable View sekmesinde:

    • Her bir değişkeni (yas, boy, kilo, gelir) Numeric/Scale olarak tanımla.

  • Data View sekmesine geçip, verileri satır satır gir.


2. Merkezi Eğilim ve Yayılım Ölçüleri için Analiz

A) Analyze > Descriptive Statistics > Frequencies

  1. Menüden Analyze > Descriptive Statistics > Frequencies yolunu izle.

  2. Açılan pencerede, analiz etmek istediğin değişkenleri (yas, boy, kilo, gelir) sağ tarafa aktar.

  3. “Display frequency tables” kutusunun işaretli olmasına gerek yok (tercih edilir, ama büyük veri için gerekmez).

  4. Statistics butonuna tıkla.

  5. Burada hesaplamak istediğin ölçüleri seç:

    • Mean (Ortalama)

    • Median (Ortanca)

    • Mode (Mod)

    • Std. deviation (Standart sapma)

    • Variance (Varyans)

    • Minimum

    • Maximum

    • Range (Ranj)

    • Percentiles (Çeyrekler için: 25, 50, 75)

  6. Continue ve ardından OK butonuna tıkla.


B) Alternatif: Analyze > Descriptive Statistics > Descriptives

  1. Analyze > Descriptive Statistics > Descriptives menüsüne gir.

  2. İlgili değişkenleri seçip sağa aktar.

  3. Options butonuna tıkla ve istediğin özet değerleri işaretle (mean, std. deviation, minimum, maximum vb.).

  4. Continue ve ardından OK’ye tıkla.


C) Ekstra: Explore Menüsüyle Gelişmiş Dağılım Analizi

  1. Analyze > Descriptive Statistics > Explore seçeneğine gir.

  2. Değişkenleri “Dependent List” kısmına ekle.

  3. Statistics bölümünde, ortalama, medyan, çeyrekler, standart sapma ve daha fazlası varsayılan olarak gelir.

  4. Plots kısmından istersen kutu grafiği (boxplot) de alabilirsin.

  5. OK ile işlemi başlat.


3. Çıktıların Yorumlanması

  • Sonuçlar Output penceresinde tablo halinde görüntülenir.

  • Her değişken için ortalama, ortanca, mod, standart sapma, min, max, ranj, çeyrekler gibi özet istatistikleri görebilirsin.

  • Çeyrek değerler için: 25. percentile = 1. çeyrek, 50. percentile = ortanca, 75. percentile = 3. çeyrek.


Ekstra İpucu

  • Özellikle “Explore” menüsü, çeyrekler, ortanca, kutu grafiği gibi yayılımı görselleştirmek için çok faydalıdır.

  • Geniş veri setlerinde, “Frequencies” yerine “Descriptives” veya “Explore” daha pratik ve hızlı sonuçlar verir.


Aşağıdaki görsel kullanılan veri setinin "Variable View" ekranında değişken tanımlamasının yapıldığının görselidir.

Yaş, Boy, Kilo ve Gelir İçeren 75 Kişilik Bireysel Veri Seti Variable view ekranı

Aşağıdaki görsel ise SPSS yazılımında elde edilen "Merkezi Eğilim ve Yayılım Ölçülerinin Analizi" çıktı görselidir.

Yaş, Boy, Kilo ve Gelir İçeren 75 Kişilik Bireysel Veri Seti ile SPSS’te Uygulamalı Yayılım ve Merkezi Eğilim Analizleri SPSS çıktısı görseli

Aşağıdaki butondan elde edilen çıktıyı indirebilir ve inceleyebilirsiniz.



SPSS Frekans Analizi Sonuçlarının Yorumlanması

1. Yaş (yas)

  • Katılımcı Sayısı (N): 75

  • Ortalama (Mean): 30,53 yıl→ Katılımcıların yaş ortalaması yaklaşık 30,5’tir.

  • Ortanca (Median): 30,00 yıl→ Yaşların yarısı 30’un altında, yarısı üzerindedir.

  • Mod (Mode): 27→ En çok tekrar eden yaş 27’dir.

  • Standart Sapma (Std. Deviation): 5,50→ Yaşlar ortalama etrafında 5,5 yıl sapma göstermektedir; dağılımı çok yaygın değildir.

  • Minimum – Maksimum: 21 – 45→ En genç 21, en yaşlı 45’tir.

  • Ranj (Range): 24→ Yaşlar arasındaki fark 24 yıldır.

  • Çeyrekler:

    • Çeyrek (Q1): 26,00

    • Ortanca (Q2): 30,00

    • Çeyrek (Q3): 35,00→ Katılımcıların %25’i 26 yaş ve altı, %50’si 30 yaş ve altı, %75’i ise 35 yaş ve altındadır.


2. Boy (boy)

  • Ortalama: 174,35 cm

  • Ortanca: 174,00 cm

  • Mod: 165 cm→ En çok görülen boy 165 cm’dir.

  • Standart Sapma: 6,27→ Boy değerleri 6,27 cm’lik bir sapmaya sahiptir; görece homojendir.

  • Minimum – Maksimum: 163 – 185 cm→ En kısa boy 163, en uzun boy 185 cm.

  • Ranj: 22 cm

  • Çeyrekler:

    • Q1: 169,00 cm

    • Q2: 174,00 cm

    • Q3: 180,00 cm→ %25’i 169 cm ve altı, %50’si 174 cm ve altı, %75’i 180 cm ve altıdır.


3. Kilo (kilo)

  • Ortalama: 75,24 kg

  • Ortanca: 72,00 kg

  • Mod: 60 kg→ En çok tekrar eden kilo değeri 60 kg’dır.

  • Standart Sapma: 12,32→ Kilo değerlerinde daha geniş bir dağılım var; ortalamadan sapma fazla.

  • Minimum – Maksimum: 54 – 98 kg→ En hafif katılımcı 54 kg, en ağır katılımcı 98 kg.

  • Ranj: 44 kg

  • Çeyrekler:

    • Q1: 65,00 kg

    • Q2: 72,00 kg

    • Q3: 84,00 kg→ %25’i 65 kg ve altı, %50’si 72 kg ve altı, %75’i 84 kg ve altıdır.


4. Gelir (gelir)

  • Ortalama: 10.624,00 TL

  • Ortanca: 9.800,00 TL

  • Mod: 8.500 TL→ En sık görülen gelir değeri 8.500 TL’dir.

  • Standart Sapma: 2.842,53 TL→ Gelir dağılımı oldukça geniş; ortalamadan sapma yüksek.

  • Minimum – Maksimum: 6.200 – 17.000 TL→ En düşük gelir 6.200 TL, en yüksek gelir 17.000 TL.

  • Ranj: 10.800 TL

  • Çeyrekler:

    • Q1: 8.500 TL

    • Q2: 9.800 TL

    • Q3: 12.500 TL→ %25’i 8.500 TL ve altı, %50’si 9.800 TL ve altı, %75’i 12.500 TL ve altı gelire sahiptir.


Genel Değerlendirme

  • Tüm değişkenlerde ortalama ve ortanca değerler birbirine yakın; dağılımda büyük sapmalar yok.

  • Kilo ve gelir değişkenlerinde standart sapma daha yüksek; bu, bu grupta kilo ve gelirin diğer değişkenlere göre daha değişken olduğu anlamına gelir.

  • Mod değerleri, bazı değişkenlerde (özellikle kilo ve boy) ortalamadan belirgin şekilde düşük; bu, düşük değerlerin daha sık tekrarlandığını gösteriyor olabilir.

  • Çeyrekler arası farklar, dağılımın ve varyasyonun büyüklüğünü anlamak için önemli: özellikle gelir ve kilo değişkenlerinde üst çeyrekle alt çeyrek arasında belirgin farklar var.


Sonuç: Bu grup genel olarak genç ve erişkinlerden oluşuyor; boy ve yaş dağılımı görece homojen, ancak kilo ve gelirde daha büyük bir varyasyon (dağılım genişliği) gözleniyor. Analiz edilen bu tablo, veri setinin özetlenmesi ve temel tanımlayıcı istatistiklerin kolayca raporlanması için uygun bir örnek sunuyor.

Comments


bottom of page