Uygulamalı & Yorumlamalı Mann Whitney U Testi: Finans Alanında Yatırım Türüne Göre Risk Algısı ve Memnuniyet Analizi (189 Kişilik Örneklem Veri Seti)

Nominal Analiz
22 Tem
3 dakikada okunur

Mann Whitney U Testi Nedir?

Mann Whitney U Testi, iki bağımsız grubun bir ölçüm değişkeni (örneğin puan, gelir, skor) açısından ortalamalarının parametrik test varsayımlarını sağlamadığı durumlarda kullanılan, non-parametrik bir istatistiksel testtir.

Verilerin normal dağılmadığı veya ölçeğin sıralama (ordinal) olduğu durumlarda tercih edilir. Test, iki grubun sıra ortalamalarını karşılaştırır ve gruplar arasında anlamlı bir fark olup olmadığını gösterir.

Aşağıda SPSS Variable View sekmesinde değişken tanımlama tablosu yer almaktadır.

Variable Name	Type	Width	Decimals	Label	Values	Missing	Columns	Align	Measure	Role
yatirim_turu	Numeric	1	0	Yatırım Türü	1=Bireysel, 2=Kurumsal, 3=Kripto, 4=Diğer		8	Right	Nominal	Input
yas	Numeric	3	0	Katılımcının Yaşı			8	Right	Scale	Input
aylik_yatirim	Numeric	7	2	Aylık Yatırım Tutarı (TL)			8	Right	Scale	Input
risk_algisi	Numeric	2	0	Risk Algısı Puanı (1-10)			8	Right	Scale	Input
finansal_okuryazarlik	Numeric	2	0	Finansal Okuryazarlık Skoru (1-10)			8	Right	Scale	Input
finansal_refah	Numeric	2	0	Finansal Refah Skoru (1-10)			8	Right	Scale	Input

Aşağıdaki görsel ise veri setinin uygulamalı bir şekilde SPSS yazılımında "Variable View" sekmesinde değişken tanımlamasına aittir.

mann whitney u testi uygulamalı anlatım spss variable view sekmesi değişken tanımlama

Aşağıdaki bağlantıdan veri setini indirebilir ve inceleyebilirsiniz.

SPSS ile Mann Whitney U Testi Adım Adım Uygulama Kılavuzu

1. Veri Setinizi Açın

SPSS programını başlatın ve analiz etmek istediğiniz veri setini (örn. CSV, SAV dosyası) açın.

2. Analiz Menüsünü Açın

Üst menüden Analyze → Nonparametric Tests → Legacy Dialogs → 2 Independent Samples… yolunu izleyin.

3. Bağımlı Değişkeni Seçin

Açılan pencerede, analiz etmek istediğiniz nicel/sıralama değişkenini (örneğin “finansal_refah”, “risk_algisi” gibi) sol sütundan Test Variable List kutusuna taşıyın.

4. Bağımsız Değişkeni (Grupları) Seçin

İki grup içeren bağımsız kategorik değişkeninizi (örneğin “yatirim_turu”) sol sütundan Grouping Variable kutusuna aktarın.

5. Grupları Tanımlayın

Grouping Variable kısmında Define Groups butonuna tıklayın.Açılan kutuya karşılaştırmak istediğiniz iki grup kodunu girin (örneğin: “1” ve “2” veya “2” ve “3” gibi).Continue butonuna basın.

6. Test Türünü Kontrol Edin

Varsayılan olarak “Mann-Whitney U” testi seçili gelir. (Eğer seçili değilse, “Mann-Whitney U” kutucuğunu işaretleyin.)

7. Analizi Başlatın

Tüm ayarları kontrol ettikten sonra pencerenin sağ alt köşesindeki OK butonuna tıklayın.

8. Sonuçları Yorumlayın

SPSS çıktı penceresinde; “Test Statistics” ve “Ranks” tablolarında, sıralar ortalaması, U değeri ve “Asymp. Sig. (2-tailed)” p değeri gösterilir.

p > 0,05: Gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark YOKTUR.
p < 0,05: Gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark VARDIR.

Mann Whitney U Testi SPSS Çıktısı Ve Yorumlama

Bu çalışmada Bireysel ve Kurumsal Yatırım Türlerinin Karşılaştırılması yapılmıştır.

Tablo 1:

Mann-Whitney Test - Ranks - July 22, 2025

Risk Algısı Puanı (1-10):

Bireysel yatırımcılar: 44 kişi, sıra ortalaması (Mean Rank) 43,34
Kurumsal yatırımcılar: 43 kişi, sıra ortalaması 44,67
Sıra toplamları birbirine oldukça yakındır (1907,00 vs 1921,00).
Bu, risk algısı puanlarının bireysel ve kurumsal yatırımcılar arasında benzer dağılım gösterdiğini; gruplar arasında gözle görülür büyük bir fark olmadığını işaret eder. Ancak, anlamlılık için p değeri gereklidir (bir sonraki tabloda incelenir).

Aylık Yatırım Tutarı (TL):

Bireysel yatırımcılar: 44 kişi, sıra ortalaması 42,85
Kurumsal yatırımcılar: 43 kişi, sıra ortalaması 45,17
Burada da kurumsal yatırımcıların aylık yatırım tutarlarının sıra ortalaması biraz daha yüksek, fakat fark yine küçük görünüyor.

Genel Yorum:

Her iki değişkende de (risk algısı ve aylık yatırım tutarı), bireysel ve kurumsal yatırımcıların sıra ortalamaları birbirine oldukça yakındır.
Sadece bu tabloya bakarak gruplar arasında anlamlı bir fark olup olmadığını söylemek mümkün değildir; ancak büyük bir uçurum görünmemektedir.
Yorumun tamamlanması için test istatistikleri ve p-değerlerine bakmak gerekir (bir sonraki Mann-Whitney U Test Statistics tablosu ile birlikte değerlendirilmelidir).

Tablo 2:

Mann-Whitney Test - Test Statistics - July 22, 2025